Thiết kế kiến trúc xanh hay còn được gọi là “Biophilic design” đang trở thành một xu hướng ngày càng được quan tâm và ứng dụng trong các công trình kiến trúc hiện đại. Đây là một cuộc cách mạng trong ngành thiết kế, hướng tới mục tiêu kết nối con người với thiên nhiên thông qua không gian sống và làm việc. Các công trình không còn là những tảng bê tông cứng nhắc mà trở nên “mềm” hơn với sự kết hợp của cây xanh, mang lại nhiều lợi ích về mặt môi trường, kinh tế và xã hội.
Thiết kế kiến trúc xanh không chỉ là một xu hướng mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một tương lai bền vững. Các công trình kiến trúc được thiết kế theo nguyên tắc Biophilic design không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn tạo ra các giá trị bền vững về môi trường, kinh tế và xã hội. Như Richard Rogers, một kiến trúc sư lừng danh, đã từng nói: “Kiến trúc phải đáp ứng các yêu cầu của xã hội và môi trường, hướng tới sự hài hòa và phát triển bền vững.”
Thiết kế kiến trúc xanh là gì?
Thiết kế kiến trúc xanh là xu hướng thiết kế và thi công các công trình xây dựng nhằm giảm thiểu tối đa tác động của quá trình thi công đến môi trường và cảnh quan thiên nhiên. Đồng thời, các không gian trong công trình thiết kế xanh còn hướng tới lối sống xanh, gần gũi với thiên nhiên nhằm tiết kiệm năng lượng và gìn giữ môi trường theo một số tiêu chí nhất định.
Sự khác biệt với kiến trúc bền vững
Mặc dù kiến trúc xanh và kiến trúc bền vững có một số tiêu chí chung, nhưng chúng có những điểm khác biệt nhất định. Kiến trúc bền vững tập trung vào việc sử dụng hiệu quả tài nguyên và năng lượng, giảm thiểu tác động đến môi trường trong suốt vòng đời của công trình. Trong khi đó, kiến trúc xanh không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn hướng tới việc tạo ra không gian sống và làm việc gắn kết con người với thiên nhiên.
Mục đích và lợi ích của thiết kế kiến trúc xanh
Mục đích chính của thiết kế kiến trúc xanh là giảm thiểu tối đa tác động đến môi trường và tiết kiệm năng lượng, đồng thời thay đổi lối sống của con người trong công trình. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về mặt môi trường, mà còn mang lại các lợi ích kinh tế và xã hội như:
- Giảm chi phí vận hành và bảo trì công trình
- Tăng giá trị bất động sản
- Cải thiện chất lượng không khí, giảm bệnh tật liên quan đến đường hô hấp
- Tăng sự sáng tạo và cảm nhận hạnh phúc của người sử dụng
Tiêu chí thiết kế kiến trúc xanh
Theo Tuyên ngôn Kiến trúc xanh Việt Nam, các tiêu chí thiết kế kiến trúc xanh bao gồm:
1. Địa điểm bền vững
- Lựa chọn địa điểm quy hoạch, thi công thuận lợi, ít tác động đến môi trường
- Hạn chế can thiệp vào tự nhiên, gây ra những biến đổi về thổ nhưỡng, địa mạo, cảnh quan, hệ sinh thái xung quanh
- Quá trình xây dựng cần đi đôi với công tác bù đắp, tái tạo môi trường sinh thái sau khi thi công
- Đáp ứng nhu cầu phát triển, hòa nhập với môi trường tự nhiên trong quá trình sử dụng
2. Sử dụng tài nguyên, năng lượng hiệu quả
- Các giải pháp thiết kế kiến trúc phải giúp cấu trúc công trình thích ứng được với khí hậu xung quanh
- Vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, có khả năng tái sử dụng
- Thiết kế nội thất đáp ứng nhu cầu sử dụng, phù hợp với phong tục, tập quán, tâm lý người sử dụng
3. Chất lượng môi trường công trình
- Có biện pháp xử lý, kiểm soát chất thải không làm tổn hại, ô nhiễm môi trường
- Sử dụng nguồn năng lượng sạch và bền vững, có thể sử dụng lâu dài hoặc tái sử dụng
- Khai thác, sử dụng năng lượng, nguyên vật liệu hợp lý, tiết kiệm
4. Kiến trúc tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
- Thiết kế kiến trúc phải thể hiện được tinh thần, bản sắc văn hóa của dân tộc
- Vận dụng các giải pháp thiết kế truyền thống, kết hợp hài hòa với công nghệ hiện đại
5. Tính xã hội và nhân văn
- Công trình phải đáp ứng nhu cầu của cộng đồng, tạo không gian sống và làm việc thoải mái, lành mạnh
- Tăng cường sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên, góp phần cải thiện sức khỏe và hạnh phúc
Địa điểm quy hoạch mặt bằng thi công
Việc lựa chọn địa điểm quy hoạch và thi công là yếu tố đầu tiên và quan trọng trong thiết kế kiến trúc xanh. Các tiêu chí cần được đáp ứng bao gồm:
Tối thiểu tác động đến môi trường
- Lựa chọn những địa điểm quy hoạch, thi công ít tác động đến môi trường tự nhiên xung quanh
- Hạn chế can thiệp vào các yếu tố như thổ nhưỡng, địa mạo, cảnh quan, hệ sinh thái
Công tác bù đắp, tái tạo môi trường
- Quá trình xây dựng phải đi đôi với công tác bù đắp, tái tạo môi trường sinh thái sau khi thi công
- Đảm bảo sự hòa nhập của công trình với môi trường tự nhiên trong quá trình sử dụng
Thích ứng với điều kiện tự nhiên
- Vị trí, hướng, mặt bằng công trình phải được thiết kế phù hợp với khí hậu, điều kiện tự nhiên của khu vực
- Tận dụng tối đa các yếu tố tự nhiên như ánh sáng, gió, cây xanh để tiết kiệm năng lượng
Việc lựa chọn địa điểm quy hoạch và thi công hợp lý không chỉ giúp giảm thiểu tác động đến môi trường, mà còn tăng cường sự hòa nhập của công trình với cảnh quan xung quanh, mang lại trải nghiệm tích cực cho người sử dụng.
Giải pháp thiết kế kiến trúc – nội thất
Các giải pháp thiết kế kiến trúc và nội thất trong công trình xanh phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Thích ứng với khí hậu và điều kiện tự nhiên
- Cấu trúc công trình phải được thiết kế phù hợp với khí hậu địa phương, tối ưu hóa việc sử dụng ánh sáng, gió tự nhiên
- Các khoảng không gian mở, ban công, hiên che nắng, hồ nước… giúp điều hòa vi khí hậu bên trong công trình
Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường
- Lựa chọn các vật liệu xây dựng có nguồn gốc tự nhiên, có khả năng tái sử dụng sau khi tháo dỡ
- Tránh sử dụng các vật liệu gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất và sử dụng
Đáp ứng nhu cầu và tâm lý người sử dụng
- Thiết kế không gian, công năng phải phù hợp với nhu cầu sử dụng của cư dân
- Tạo cảm giác thoải mái, gần gũi với thiên nhiên thông qua các yếu tố như cây xanh, ánh sáng tự nhiên…
Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại
- Vận dụng các giải pháp thiết kế truyền thống, kết hợp hài hòa với công nghệ hiện đại
- Thể hiện được bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc
Việc áp dụng các giải pháp thiết kế kiến trúc và nội thất phù hợp sẽ giúp công trình trở nên thân thiện với môi trường, đồng thời mang lại sự thoải mái và hạnh phúc cho người sử dụng.
Hệ thống kỹ thuật công nghệ xanh
Bên cạnh các giải pháp về thiết kế kiến trúc và nội thất, hệ thống kỹ thuật công nghệ xanh cũng đóng vai trò quan trọng trong thiết kế kiến trúc xanh. Các yếu tố cần được đáp ứng bao gồm:
Xử lý, kiểm soát chất thải
- Có biện pháp xử lý, kiểm soát chất thải không làm ô nhiễm môi trường
- Áp dụng các công nghệ xử lý chất thải thân thiện với môi trường
Sử dụng nguồn năng lượng sạch và bền vững
- Ưu tiên sử dụng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, địa nhiệt…
- Các nguồn năng lượng được sử dụng phải có thể sử dụng lâu dài hoặc tái sử dụng
Khai thác, sử dụng năng lượng, nguyên vật liệu hợp lý
- Thiết kế hệ thống cấp, thoát nước, chiếu sáng, thông gió… tiết kiệm năng lượng
- Sử dụng các nguyên vật liệu có nguồn gốc tái tạo, ít tác động đến môi trường
Việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật xanh không chỉ giúp giảm thiểu tác động đến môi trường, mà còn mang lại lợi ích về mặt kinh tế thông qua việc tiết kiệm năng lượng và chi phí vận hành.
Lợi ích của thiết kế kiến trúc xanh
Thiết kế kiến trúc xanh mang lại nhiều lợi ích trong các khía cạnh môi trường, kinh tế và xã hội:
Lợi ích với môi trường
- Thúc đẩy, bảo vệ các hệ sinh thái và đa dạng sinh học
- Nâng cao chất lượng không khí và nước, giảm chất thải rắn
- Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên
Theo các chuyên gia của Hội đồng xanh thế giới, so với công trình thương mại thông thường, công trình xanh sẽ sử dụng ít hơn 26% năng lượng, chi phí bảo trì ít hơn 13% và lượng phát thải nhà kính ít hơn 33%.
Lợi ích kinh tế
- Giảm đáng kể chi phí vận hành như điện, nước, rác thải…
- Tăng giá trị bất động sản, thu hồi số tiền đầu tư xây dựng nhanh hơn
- Sự lựa chọn của khách hàng thường nghiêng về công trình kiến trúc xanh
Lợi ích xã hội
- Tạo môi trường sống và làm việc thân thiện, thoải mái cho người sử dụng
- Cải thiện chất lượng không khí trong nhà, giảm bệnh liên quan đến đường hô hấp
- Nâng cao sự thoải mái, sáng tạo và hạnh phúc của con người
Với những lợi ích thiết thực, thiết kế kiến trúc xanh đang trở thành xu hướng ngày càng được ưa chuộng trong các công trình xây dựng hiện đại.
Các công trình thiết kế kiến trúc xanh tiêu biểu của VANA
Dưới đây là một số công trình tiêu biểu của VANA đã áp dụng thiết kế kiến trúc xanh thành công:
1. Nhà cô Út Q. Tân Bình – TP.HCM
2. Thiết Kế Kiến Trúc Xanh Nhà cho thuê của Anh Tâm – Bình Dương
Được xây dựng trên diện tích lớn, ngôi nhà không chỉ mang lại không gian xanh mát cho cư dân mà còn giúp cải thiện chất lượng không khí trong khu vực. Việc sử dụng cây xanh, hệ thống thoát nước thông minh là những yếu tố thiết kế kiến trúc xanh nổi bật của công trình này.
3. Thiết Kế Kiến Trúc Xanh công trình biệt thự Anh Khoa – An Giang
4. Các công trình thiết kế kiến trúc xanh khác
Kết luận
Trong bối cảnh ngày càng tăng của ô nhiễm môi trường và cần thiết phải bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, thiết kế kiến trúc xanh đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các công trình bền vững và thân thiện với môi trường. Việc áp dụng các tiêu chí thiết kế kiến trúc xanh, lựa chọn địa điểm quy hoạch hợp lý, sử dụng giải pháp thiết kế kiến trúc – nội thất phù hợp, kết hợp với hệ thống kỹ thuật công nghệ xanh sẽ mang lại nhiều lợi ích đồng thời giữ gìn và phát triển bền vững cho môi trường, kinh tế và xã hội.
Việc xây dựng và phát triển các công trình kiến trúc xanh không chỉ là xu hướng mới mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức và cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường sống. Hy vọng qua bài viết này, độc giả có thêm cái nhìn và hiểu biết sâu hơn về thiết kế kiến trúc xanh và vai trò quan trọng của nó trong xây dựng một môi trường sống bền vững và hài hòa.
Tham khảo Thiết kế kiến trúc xanh của VANA để được tư vấn và hỗ trợ trong quá trình thiết kế quán cafe của bạn.
Địa chỉ VPGD: 24 Lô C, Trường Sơn, P.15, Q.10, Tp.HCM
Hotline/ Zalo: 0919585786
Email: Xaydungvana@gmail.com
Facebook: Thiết Kế Xây Dựng Vana – Công Ty Xây Dựng Uy Tín
